Aż po dni dzisiejsze nauka, myśl polityczna, technika, literatura i filozofia czerpią z dorobku osiągniętego w okresie starożytności. Na życie przyszłych pokoleń największy wpływ wywarli przede wszystkim starożytni artyści, którzy stworzyli kanon proporcji ludzkiego ciała i ideał piękna.

Starożytność jest najstarszym okresem w historii Europy, Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu. Ramy czasowe tego okresu obejmują moment powstania pierwszych cywilizacji po koniec wieku V naszej ery. Dokładniej uważa się, że starożytność rozpoczęła się w chwili, kiedy człowiek nauczył się zapisywać informacje za pomocą umownych znaków. Przypuszczalnie nastąpiło to około pięć tysięcy lat wstecz.

Starożytność stworzyła listę najwspanialszych rzeźb i założeń architektonicznych, które kiedykolwiek zdaniem starożytnych udało się stworzyć. Te wspaniałe dzieła nazwane zostały cudami świata. Z umieszczonych na tej liście monumentalnych budowli do naszych czasów przetrwały egipskie piramidy w Gizie. Piramidy te zbudowano na polecenie trzech władców IV dynastii: Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa. Każda z nich pełniła funkcję grobowca.

Starożytność pozostawiła po sobie nie tylko monumentalne egipskie piramidy, ale także dorobek wielkich filozofów greckich. Za jednego z największych filozofów greckich uważany jest Platon – twórca kompletnego systemu filozoficznego, który objął etykę, nauki przyrodnicze i psychologię.

Starożytność, a zwłaszcza antyczna literatura grecka wywarła ogromny wpływ na rozwój literatury współczesnej. Za największe dzieło literatury starożytnej uważane są dwa dzieła napisane przez Homera: „Iliada” i „Odyseja”. W tym czasie powstały także tak wielkie dzieła jak tragedia Ajschylosa „Prometeusz skowany”, „Antygona” i „Król Edyp”Sofoklesa oraz „Elektra” Eurypidesa.

Poznanie cywilizacji świata starożytnego było możliwe dzięki nie tylko dzięki wielkim, dawnym podróżnikom. Istotnych informacji na temat zabytków i krain starożytnej Grecji dostarczyło między innymi dzieło greckiego podróżnika żyjącego w II wieku przed naszą erą, Pauzaniasza pod tytułem „Wędrówki po Helladzie”. Dalsze informacje uzyskano po narodzinach nowej nauki, archeologii. Za narodziny archeologii umownie przyjmuje się rok 1748, kiedy to zostały przeprowadzone prace wykopaliskowe na terenie Herkulanum i Pompei. Pierwszego podziału dziejów świata na starożytność, średniowiecze i czasy współczesne dokonał w XV wieku Flavio Bondi z Forli. Pierwszym badaczem zabytków starożytnego Rzymu był poeta Francesco Petrarka.

Lata końca świetności świata starożytnego przypadają na V wiek naszej ery. Można uznać, że starożytność zakończyła się wraz z upadkiem cesarstwa rzymskiego. Narodziny nowej epoki wiążą się ze zwycięstwem Teodoryka Wielkiego nad Odokarem. Wydarzenie to miało miejsce w roku 493. Na gruzach wielkiego imperium rzymskiego powstało nowe państwo, państwo Ostrogotów. Od tej daty przyjmuje się umowny koniec cywilizacji starożytnej. Państwo Ostrogotów ze stolicą w Rawennie nie przetrwało jednak długo, upadło już w roku 568.