Okres pomiędzy upadkiem świata starożytnego a odrodzeniem nazwany został średniowieczem. Za datę początkową tego nowego okresu przyjęto rok 306, kiedy to na tron wstąpił Konstantyn Wielki. Za datę końca średniowiecza przyjęto rok zdobycia przez Turków Konstantynopola, czyli rok 1453. Za umowny koniec średniowiecza przyjmuje się czasem także rok 1492, w którym Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę.

Średniowiecze, nowa epoka, która narodziła się po upadku świata starożytnego, rodziło się w bólach. Kwitnące niegdyś wsie i miasta upadły, załamał się handel i rolnictwo, upadła grecka i rzymska kultura. Na takich ruinach wzrastało średniowiecze, z nowym system wartości społecznych, ideowych i politycznych. W tym okresie powstała nowa formacja, której podstawą stało się posiadanie dóbr ziemskich. Średniowiecze zrodziło feudalizm, a społeczeństwo zostało podzielone na 3 warstwy: na kler, feudalnych rycerzy, na mieszczan i chłopów.

W powszechnej świadomości średniowiecze uważane jest za okres zacofania i ciemnoty, za okres, w którym ludzkimi umysłami rządziły głównie zabobony. Za głównego winowajcę takiego stanu rzeczy uważano katolicki Kościół, którego przedstawiciele wywierali ogromny wpływ na każdą dziedzinę życia świeckich członków kościoła. Sprowadzanie roli Kościoła jedynie do roli prześladowcy nie jest do końca słuszne. Kultura europejska ma bowiem korzenie, które bardzo głęboko tkwią w tradycji chrześcijańskiej. Nie da się jednak ukryć, że średniowiecze przyjęło teocentryczną teorię świata.

Podstawą ludzkiej egzystencji w okresie średniowiecza miało być bezwarunkowe podporządkowanie wszystkich dziedzin życia Bogu. Ziemskie życie człowieka miało być jedynie drogą do lepszego życia po śmierci. Stąd ówcześni mieszkańcy kosztem ogromnych wyrzeczeń rozpoczęli wznoszenie dziesiątków wspaniałych gotyckich świątyń. Średniowiecze nie znało jeszcze wielkich osiągnięć techniki, jednak wiele wzniesionych wówczas katedr trwa po dziś dzień budząc nasz podziw. W okresie średniowiecza stworzono także wielkie dzieła literackie. Najwybitniejszym przedstawicielem literatury okresu średniowiecza jest włoski poeta Dante Alighieri, autor wybitnego dzieła zatytułowanego „Boska komedia”. Swoje dzieło Dante napisał zainspirowany utworem rzymskiego poety Wergiliusza pt. „Eneida”.

Mieszkańców średniowiecznej Europy od roku 1347 dziesiątkowała morowa zaraza, czyli dżuma. Epidemia dżumy trafiła do położonych nad Morzem Śródziemnym portów z krajów Bliskiego Wschodu. Pierwszymi ofiarami dżumy byli genueńscy marynarze. Bardzo szybko epidemia objęła Francję, Włochy, Szwajcarię, Węgry, Niemcy, kraje skandynawskie, rozprzestrzeniła się w całej ówczesnej Europie, nie wyłączając Anglii. W obliczu epidemii ówcześni lekarze okazali się zupełnie bezsilni. Epidemia wywołała wśród części mieszkańców Europy fanatyzm religijny, z kolei inni oddawali się rozpuście. Seksualne orgie stały się dla nich chlebem powszednim. Epidemia dżumy wywołała także pierwsze pogromy Żydów. Epidemia zakończyła się w roku 1350, zabiła jedną trzecią mieszkańców ówczesnej Europy.