Polskie Ministerstwo Edukacji uwielbia wprowadzać zmiany w szkolnictwie, również w kwestii lektur zauważymy znaczące zmiany na listach. Lektury gimnazjum nie są tak trudne, jak te spotykane w liceum, ale wciąż nie można zaprzeczyć, że są dość poważne, czasem można odnieść wrażenie lista lektur obowiązkowych wkrótce może się zmienić. Na razie jednak uczniowie i nauczyciele korzystają z obowiązującego wykazu.
Oto kanon lektur z języka polskiego oraz zmiany, jakie w nim ostatnio wprowadzono: Ignacy Krasicki – wybrane bajki, Jan Kochanowski – wybrane fraszki, Treny (V, VII, VIII), Aleksander Fredro Zemsta, Adam Mickiewicz – Dziady cz. II, Henryk Sienkiewicz – wybrana powieść historyczna (Quo Vadis, Krzyżacy lub Potop), William Szekspir, Romeo i Julia; Adam Mickiewicz – wybrana ballada, Reduta Ordona; Molier, Świętoszek lub Skąpiec; Aleksander Kamiński – Kamienie na szaniec lub Arkady Fiedler Dywizjon 303; Konstanty Ildefons Gałczyński – wybrane utwory, jak również opowiadania Lema, czy Mrożka, Antoine de Saint Exupéry – Mały Książę.
W przeciwieństwie do lektur licealnych, lektury gimnazjum nie są określone sztywnymi regułami. Nauczyciele mają listę lektur, które należy przerobić, ale jak można zauważyć istnieje możliwość wybrania jednej z dwóch pozycji, które znajdą się na liście.
Do tego lektury gimnazjum to: Wybrana powieść przygodowa, młodzieżowa powieść obyczajowa np. Małgorzaty Musierowicz. Ponadto wybrany utwór fantasy np. Ursuli Le Guin, Johna Ronalda Reuela Tolkiena), czy wybrany utwór detektywistyczny np. Agaty Christie. Jeszcze kilka lat temu lista ta była bardziej zawężona, nauczyciele nie mieli takiego wyboru, musieli stosować się do ściśle określonych zasad.
Lektury gimnazjum to nie tylko opowiadania, ale również liczne wiersze, jak na przykład wierze Juliana Tuwima, Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej, Kazimierza Wierzyńskiego, Czesława Miłosza, ks. Jana Twardowskiego, Zbigniewa Herberta, czy Wisławy Szymborskiej.
Dodatkowo nauczyciel może zdecydować, czy lektury gimnazjum będą omawiane w całości, czy tylko częściowo. Przykładem może być: Homer Iliada i Odyseja Homera, czy Przygody Odyseusza Paradowskiego. Kolejne utwory, o których decyduje nauczyciel to: Balladyna, Pieśń o Rolandzie, czy Ryszard Kapuścińskiego –wybrane utwory. Obowiązkowa jest też Biblia, a raczej jej fragmenty, w tym opis stworzenia świata i człowieka z Księgi Rodzaju, przypowieść ewangeliczna, hymn św. Pawła o miłości.
Warto zauważyć, że lektury gimnazjum przeszły największą reformę w 2008 roku, gdy z listy wykreślono m.in.: Antygonę Sofoklesa, Opowieść Wigilijną, Starego człowieka i morze, Syzyfowe prace, poezję Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, czy wiesze ks. Jana Twardowskiego
Ponadto należy podkreślić, że jeśli chodzi o lektury gimnazjum to w ciągu roku szkolnego nauczyciel powinien przerobić nie mniej niż 5 pozycji książkowych. Ponadto nie można pominąć autorów i utworów, którzy na liście udostępnionej przez Ministerstwo znajdują się w czołówce lektur.
